Wprowadzenie
Wiele osób uczących się angielskiego mówi: „Rozumiem prawie wszystko, ale nie potrafię mówić!”. Jest to powszechne zjawisko w nauce języków, a nauczyciele lub osoby mówiące płynnie w danym języku powiedzą, że jest to w dużej mierze kwestia pewności siebie.
Więc wystarczy się wyluzować i otworzyć, prawda? Nie jest to niestety takie proste. Pewnie słyszysz od ludzi: „im więcej będziesz ćwiczyć, tym pewniej się poczujesz”, ale myślisz: „jak mam zacząć ćwiczyć bez pewności siebie?!". Jeśli brzmi to znajomo, nie będę Cię oszukiwać — przejście od samej znajomości angielskiego do płynnego mówienia to proces i nie dzieje się to od razu. Przeczytaj 5 poniższych wskazówek, które pomogą Ci zrobić kolejny krok.
Słuchaj
Słuchaj aktywnie tego, co mówią ludzie. Nie skupiaj się tylko na znaczeniu, ale także na słowach i dźwiękach. Słuchaj i zwracaj uwagę na rytm. Na to jak słowa łączą się ze sobą i które litery są pomijane. Czy coś Cię zaskoczyło? Jeśli oglądasz filmy po angielsku, możesz odtwarzać fragment wypowiedzi tak długo, aż zabrzmi ona bardziej naturalnie. Jeśli rozmawiasz z kimś bezpośrednio, możesz poprosić rozmówcę o podpowiedź, jak powiedzieć po angielsku daną frazę, lub o powtórzenie Twoich słów, aby wyłapać różnice w wymowie.
Zapamiętuj nowe rzeczy, a następnie odtwarzaj je w głowie. Wyobraź sobie, jak mówisz te słowa, a nawet ćwicz na głos. Jeśli chcesz ćwiczyć w sposób kontrolowany, możesz oglądać rozmowy lub ich słuchać na różnych poziomach na naszej stronie internetowej, a w drugiej połowie filmu możesz nawet wziąć w nich udział.
Możesz także poćwiczyć umiejętności mówienia, oglądając te filmy na naszej Learn English stronie.
W swojej odpowiedzi uwzględnij pytania
W pewien poniedziałkowy poranek brytyjski kolega pyta: „Did you have a good weekend?” . Panika! Nagle nie pamiętasz, czy masz użyć czasu past simple czy present perfect, aby opowiedzieć o swoim weekendzie. Przecież wiesz. Dlaczego wyleciało Ci to z głowy?
Stop. Zamiast się obwiniać, wróć do zadanego pytania — ono jest w past simple, więc odpowiedź też może być w tym czasie. „It was lovely, thanks. We went to my parents’. Did you do anything nice?”
Nie bój się błędów
Nie należy zamartwiać się błędami — to ważna część nauki. Jeśli jednak strach przed błędami w rzeczywistej rozmowie jest dla Ciebie naprawdę stresujący, zacznij od kompromisu, w którym czujesz się bardziej komfortowo. Kawa i rozmowa po angielsku z kolegami i koleżankami z grupy to dobry „półśrodek” w porównaniu z prawdziwą anglojęzyczną konwersacją. Możesz też poszukać grupy anglojęzycznej lub grupy wymiany językowej w swojej okolicy.
Jeśli nie chodzisz na zajęcia z języka angielskiego lub nie masz w pobliżu żadnej anglojęzycznej grupy, spróbuj znaleźć osobę, z którą możesz ćwiczyć. Nie musisz w zamian uczyć jej języka polskiego, to może być inna osoba, ktora też uczy się angielskiego. Nie musi mówić biegle, wystarczy, że zna angielski na tyle, by z Tobą rozmawiać i pomóc Ci przełamać barierę. Rozmowa z kimś, kto również popełnia błędy, jest mniej stresująca.
Kiedy znajdziesz się w autentycznych sytuacjach z rodzimymi użytkownikami języka lub obcokrajowcami bardziej pewnymi siebie niż Ty, pomocne może być przyznanie się przed sobą lub innymi, że jesteś osobą uczącą się. Nie spiesz się i szlifuj swój angielski w swoim tempie — nikt nie powinien Cię poganiać, poprawiać, przerywać Ci ani przewidywać, co próbujesz powiedzieć. Twój angielski jest teraz w fazie przejściowej; nie jest to punkt końcowy, a błędy, które popełniasz dzisiaj, znikną w przyszłym roku.
Rejestruj swoje błędy, mentalnie lub pisemnie, ponieważ to Twoje unikalne narzędzia do nauki. Pomogą Ci zrozumieć, jak myślisz po angielsku.
Zaakceptuj bałagan w angielskiej pisowni
Jeśli wymowa jest tym, co powstrzymuje Cię przed mówieniem po angielsku, Twój mózg może być zbyt uparty w szukaniu idealnych relacji między pisownią a wymową, które charakteryzują inne języki. Wszyscy wiedzą, że angielska pisownia jest daleka od ideału, ale stare nawyki — widzisz słowo i czytasz je dokładnie tak, jak wygląda — trudno wykorzenić.
Jeśli powyższe stwierdzenie brzmi znajomo, spróbuj najpierw zapoznać się z formą mówioną danego słowa, o ile to możliwe. Jeżeli istotnym źródłem języka angielskiego są dla Ciebie filmy i zawsze oglądasz je z napisami, spróbuj je wyłączyć. Nauka alfabetu fonetycznego może również pomóc — brzmi to jak karkołomne zadanie, ale większość osób potrafi się go nauczyć w kilka godzin. Zobaczenie, że zapis fonetyczny słowa „mountain” to /ˈmaʊntɪn/, może stanowić wyjaśnienie, którego potrzebuje Twój mózg.
Zrozum, że angielski jest językiem dla wszystkich
Nauka angielskiego różni się od nauki francuskiego, chińskiego czy innego języka pod jednym ważnym względem — angielski nie jest już „własnością” jego rodzimych użytkowników. Jak myślisz, spośród wszystkich rozmów w języku angielskim na świecie, których jest obecnie najwięcej? Użytkownik natywny z natywnym, natywny z nienatywnym, czy nienatywny z nienatywnym?
Odpowiedź? Zdecydowanie ta ostatnia. Większość osób mówiących po angielsku to na przykład Japończycy i Argentyńczycy, Rosjanie i Grecy, Marokańczycy i Węgrzy. Osoby niebędące rodzimymi użytkownikami języka przyczyniają się do jego ewolucji (na przykład poprzez zanikanie niechlubnego, skomplikowanego systemu question tag). Dzięki za usprawnienie „mojego” języka i uczynienie go bardziej wydajnym. Język angielski wiele Wam zawdzięcza!
Ostatnia rada, która odnosi się do wszystkich powyższych wskazówek: Zastanów się, co leży u podstaw Twojego lęku przed mówieniem. Co wiąże Ci język, gdy próbujesz coś powiedzieć? Strach przed wyśmianiem? Zniecierpliwienie i zniechęcenie rozmówcy? Niemożność przekazania tego, co chcesz powiedzieć?
Poświęcenie czasu na zrozumienie, dlaczego masz opór przed mówieniem, pomoże Ci zidentyfikować sytuacje, w których możesz spodziewać się trudności. W takich sytuacjach nie panikuj, weź głęboki oddech. Na przykład, jeśli obawiasz się wyśmiania, możesz otwarcie zapytać „Help me out here, how do I say…?”. A jeżeli ktoś Ci przerywa, błędnie zgadując, co masz na myśli, możesz powiedzieć „Hang on, let me finish…”.
Aby poznać więcej sposobów na zwiększenie pewności siebie, obejrzyj ten LearnEnglish film przedstawiający metody ćwiczenia umiejętności rozmawiania poza salą lekcyjną.
Na początku tego tekstu wspomniałam o uczniach, którzy narzekają, że nie potrafią mówić, chociaż mają wysoki poziom zrozumienia języka. Dlatego na zakończenie dodam, że znam równie wielu, a nawet więcej, biegłych mówców, którzy twierdzą: „Kiedyś nie mogliśmy wydusić z siebie ani słowa!”.