Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie włącza się w obchody stulecia niepodległości Polski wystawą „Niepodległe. Kobiety a dyskurs narodowy”. To próba przyjrzenia się roli, jaką w dwudziestowiecznych narracjach narodowo-wyzwoleńczych odgrywają kobiety. Wystawa odwołuje się do różnych tradycji niepodległościowych na świecie: poczynając od 1918 roku, poprzez rok 1945, który zapoczątkował dekolonizację Południa, po rok 1989, wyznaczający koniec reżimu komunistycznego w Europie i dający początek nowej, globalnej epoce w dziejach świata. W swej podróży przez różne geografie i momenty historyczne wystawa opowiada o upłciowieniu narracji historycznych, które wykluczają i pomijają kobiety, dając tym samym prymat męskiej wizji świata.
Ważnym elementem wystawy są prace trzech artystek reprezentujących Wielką Brytanię: Lubainy Himid, Goshki Macugi oraz Emmy Wolukau-Wanambwa.
Prace Lubainy Himid badają historyczną reprezentację ludności afrykańskiej diaspory i podkreślają wagę ich kulturowego wkładu we współczesny krajobraz. Artystka pochodzi z Zanzibaru w Tanzanii, wychowała się i mieszka w Wielkiej Brytanii. Od ponad 30 lat tworzy radykalne, feministyczne i antykolonialne prace, skupiające się na kwestiach rasy, płci, migracji i reprezentacji czarnego ciała. W 2017 roku otrzymała prestiżową nagrodę Turnera, jako najstarsza (miała wówczas 63 lata) i pierwsza czarnoskóra kobieta w historii. W latach 80. XX wieku Himid należała do Black British Artists, radyklanego ruchu artystycznego w UK, skupiającego artystów imigranckiego pochodzenia.W 2010 roku odznaczona została Orderem Imperium Brytyjskiego a w 2017 roku została lauretką Nagrody Turnera.
Goshka Macuga to artystka urodzona w Polsce w 1967 roku, żyjąca i pracująca w Londynie. Studiowała w Central Saint Martins School of Art i w Goldsmiths College. W swoich pracach zajmuje się często historiami znanych artystów i artystek, zadając pytania o miejsce kobiet w historii i w instytucjach sztuki. Badania archiwalne stanowią niezwykle ważną część jej metodologii pracy. Jej dzieła prezentowane były m.in. na Documenta 13 w Kassel, Tate Britain w Londynie, a także w warszawskiej Zachęcie.
Emma Wolukau-Wanambwa – badaczka, fotografka, autorka tekstów i instalacji wideo. Studiowała literaturę na Uniwersytecie Cambridge oraz sztuki piękne na University College London. W latach 2014–2016 pełniła funkcję dyrektorki badań w Nagenda International Academy of Art & Design w Namulandzie (Uganda). Obecnie jest doktorantką na uniwersytecie w Bergen (Norwegia). Jej prace wystawiane były m.in. w CAAC (Centro Andaluz de Arte Contemporáneo) w Sewilli, Staatsgalerie w Stuttgarcie, londyńskiej Serpentine Gallery czy Galerii Narodowej Zimbabwe.
Wystawa powstała w ramach projektu Women on Aeroplanes kuratorowanego przez Annett Busch, Marie-Hélène Gutberlet i Magdę Lipską i wyprodukowanego przez Iwalewahaus, Uniwersytet w Bayreuth przy wsparciu finansowym funduszu TURN Niemieckiej Federalnej Fundacji Kultury, we współpracy z Centre for Contemporary Art, Lagos (CCA, Lagos), ifa-Galerie Berlin, The Showroom i The Otolith Collective w Londynie oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Kuratorka: Magda Lipska
Współpraca: Annett Busch, Marie-Hélène Gutberlet
British Council jest partnerem wystawy.
Patronat honorowy nad wystawą objęła Ambasada Brytyjska w Warszawie.
Więcej o wystawie na niepodlegle.artmuseum.pl
