Wystawa Braci Quay „Dormitorium śladów” jest prezentacją twórczości wybitnych twórców animacji lalkowej i przedmiotowej, a także scenografii teatralnych i operowych, autorów projektów graficznych i ilustracji.
Pierwsza wszechstronna prezentacja twórczości Braci Quay miała miejsce w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (sierpień 2012 – styczeń 2013). Kolejne odsłony wystawy to Amsterdam, Barcelona, Madryt, Japonia (tournee). W tym roku trafia ona do Lublina w poszerzonej i uaktualnionej wersji. Widzowie będą mieli możliwość kompleksowego i wieloaspektowego zapoznania się z niepowtarzalnym światem kreowanym przez Braci Quay.
Twórczość tej kultowej pary filmowców, zjawiskowych i absolutnie oryginalnych, inspiruje artystów wszystkich kontynentów. Od 40 lat tworzą unikalne i innowacyjne filmy animowane, które charakteryzuje niezwykła dbałość o detal, zniewalające potraktowanie koloru i faktury, idealny montaż i niezwykłe wyczucie muzyczne, odrealniona atmosfera z pogranicza jawy i snu, a także niekonwencjonalne podejście do narracji. Inspirację wizualną stanowią dla nich tradycja animacji Europy Środkowo-Wschodniej i polska grafika (m.in. dokonania Romana Cieślewicza, Jana Lenicy, Henryka Tomaszewskiego). Literackie źródła to twórczość Brunona Schulza, Roberta Walsera i Franza Kafki – autorów zaklętego trójkąta galicyjskiego, a także Felisberto Hernandeza, prekursora magicznego realizmu. Najbardziej znani są z filmu „Ulica Krokodyli” (1986), który został uznany za jedną z dziesięciu animacji wszechczasów. Zrealizowali dwa filmy pełnometrażowe aktorsko-animowane – „Instytut Benjamenta” (1995) i „Stroiciel trzęsień ziemi” (2005). Pracują obecnie nad swoim opus magnum „Sanatorium pod klepsydrą”, opartym na prozie Brunona Schulza. Muzyka jest niezwykle istotnym elementem w ich filmach, mówią o niej jako o „tajemnym scenariuszu”, który wyznacza kierunek ich pracy. Takimi „scenariuszami” były utwory Krzysztofa Komedy, Krzysztofa Pendereckiego, Lecha Jankowskiego, Witolda Lutosławskiego, Arvo Pärta, Beli Bartoka.
Studiowali grafikę w Philadelphia College of Art, gdzie na samym początku zetknęli się ze szkoła polskiego plakatu i polskimi filmami animowanymi z przełomu lat 50. i 60., co zdecydowało o wyborze drogi twórczej, którą konsekwentnie podążają. Studia artystyczne kontynuowali w Royal College of Art w Londynie, gdzie od lat 70. mieszkają i pracują. Bracia Quay są samowystarczalnymi twórcami: będąc autorami scenariuszy swoich filmów, sami budują scenografie i lalki, są operatorami i zajmują się montażem.
Na wystawie, w specjalnie zaaranżowanej przestrzeni, znajdą się:
- dioramy – zatrzymane kadry z poszczególnych filmów, urzekające swoim pięknem i emanujące niezwykłą atmosferą
- fragmenty wybranych filmów
- projekty graficzne
- „czarne rysunki” z lat 70.
- projekty scenograficzne i instalacje
Ważnym elementem wystawy będzie sama jej aranżacja w formie labiryntu – gabinetu osobliwości – oddająca atmosferę twórczości Braci Quay, enigmatyczna, tajemnicza i zachęcająca do wniknięcia w uniwersum stworzone przez tych niezwykłych artystów. To unikalne doświadczenie, otwierające widza na inne postrzeganie świata przedmiotów pozornie martwych, wiodące w regiony schulzowskiego nadprogramowego trzynastego miesiąca, czasu odwróconego i na chwilę odzyskanego. Aranżacja wystawy będzie odtworzeniem myślenia Braci Quay o mise-en-scene – twórczym potraktowaniem ich świata.
Wystawa i wydarzenia jej towarzyszące zaprezentują nie tylko twórczość braci Quay, ale także źródła inspiracji filmem, literaturą, muzyką i projektowaniem graficznym. Na wystawie obejrzeć będziemy mogli rysunki i grafiki Brunona Schulza, a także najwybitniejsze osiągnięcia „polskiej szkoły plakatu”.
Nazwa wystawy nawiązuje do „Inwentorium śladów” – tytułu filmu zrealizowanego w 2009 roku przez Braci Quay na Zamku w Łańcucie, który był zarówno metaforycznym jak i realistycznym poszukiwaniem tamże śladów obecności Jana Potockiego.
Na wydarzenia towarzyszące wystawie złożą się:
rozmowa Grażyny Torbickiej z Braćmi Quay w dniu wernisażu, projekcje filmów Braci Quay (długi i krótki metraż), projekcje wybranych przez artystów polskich filmów animowanych i fabularnych, spotkanie z artystami, premiera katalogu towarzyszącego wystawie, prezentacja książki „Inwentorium śladów” (2009) wraz z dokumentacją z powstawania filmu z udziałem Wita K. Wojtowicza, dyrektora Muzeum-Zamku w Łańcucie i Małgorzaty Sady, oprowadzania kuratorskie w lutym, marcu i kwietniu, rozmowy, wykłady i dyskusje tematyczne.
Szczegóły: spotkaniakultur.com
Kuratorka: Małgorzata Sady
Współpraca kuratorska: Leszek Mądzik
Aranżacja wystawy: Marcin Moszyński, Barbara Wybacz
Koordynacja, współpraca merytoryczna: Bartosz Wójcik
Współpraca asystencka: Agnieszka Gołoś
Program filmowy: Monika Sawka
Koordynacja działań marketingowych: Maja Kurczuk
Plakat: Rafał Rola
Produkcja: Centrum Spotkania Kultur w Lublinie
Partnerzy:
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
The Art of Poster – Piotr Dąbrowski
Patronat: British Council Polska
Wystawa jest integralną częścią 3. Festiwalu Scenografii i Kostiumów „Scena w Budowie” i stanowi jedną z premier festiwalowych.
Zaprezentowane na wystawie prace Brunona Schulza pochodzą z kolekcji Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, zaś plakaty polskich twórców pochodzą z kolekcji Piotra Dąbrowskiego, kuratora i właściciela Galerii „The Art of Poster” (http://www.theartofposter.com).
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego