Na początku muszę się do czegoś przyznać: Speaking jest moją ulubioną częścią wszystkich egzaminów Cambridge. Powód jest prosty: to najbardziej dynamiczna, wymagająca największego skupienia część. Nawet Listening pozwala nam usłyszeć każde nagranie dwukrotnie, a na Speaking proszenie o powtórzenie każdego kolejnego pytania nie wchodzi w rachubę. Co więcej, mimo że Mówienie ma jasną strukturę, nigdy nie wiemy, jakie pytania dostaniemy w Części drugiej, trzeciej i czwartej; musimy być gotowi na wszystko.
Ujednolicenie egzaminów Cambridge, które miało miejsce w 2015 roku sprawiło, że przygotowując uczniów do First, przygotowujemy ich również do wyższych poziomów, gdyż typy zadań są do siebie bardzo podobne. Tak jak wszystkie egzaminy ustne Cambridge zdajemy je w parach, a wypowiedzi kandydatów przysłuchuje się dwóch egzaminatorów. Jeden z nich słucha i ocenia, drugi prowadzi egzamin, przechodząc od jednej części do drugiej. W części 1 mówimy o sobie, naszym życiu, planach itp. W części drugiej dostajemy zdjęcia do porównania i pytanie z nimi związane. Tu mamy największą różnicę między obydwoma egzaminami. Na First mamy 2 zdjęcia, na Advanced mamy 3. W części trzeciej egzaminator przedstawia zagadnienie, które kandydaci muszą w 2 minuty omówić, korzystając z podanych wskazówek, a następnie zdający mają minutę na podjęcie wspólnej decyzji. Część 4 jest kontynuacją tematu z poprzedniej części. Kandydaci rozmawiają ze sobą, a egzaminator może zadawać dodatkowe pytania, by stymulować konwersację. Widzicie, że różnice między obydwoma egzaminami są naprawdę niewielkie. Ponadto w 2020 wprowadzono zmiany w egzaminach na niższych poziomach i na przykład egzamin Preliminary upodobnił się do First.
W tym wpisie chciałbym się skupić na Handbook for Teachers do First i Advanced, czyli bardzo dokładnym opisie danego egzaminu wraz z przykładami. Korzystając z handbooka, możemy pomóc przygotować się uczniowi do całego egzaminu, ale szczególnie przydatny jest on w części Speaking i to z dwóch powodów:
-po pierwsze, znajdziecie tam kryteria oceny części Speaking. Dokładnie takie same, jakie są używanie przez egzaminatorów, z bardzo dokładnym opisem każdego ocenianego elementu. Wiedza na temat tego, co jest oceniane, jest szalenie istotna. Przez wiele lat, gdy byłem inwigilatorem na egzaminach ustnych i wprowadzałem kandydatów na egzamin, spotkałem się z osobami, które miały egzamin za 3-5 minut i z dużym zdziwieniem zastanawiali się nad faktem, że na karcie odpowiedzi mają oceny za Discourse Management („co to w ogóle jest?”) i Interactive Communication. Co oznaczają te terminy? Jak się od siebie różnią? Kandydat idący na egzamin musi znać odpowiedzi na te pytania, by zdobyć wysoki wynik. Wy znajdziecie odpowiedzi na te pytania w Handbook for Teachers.
-po drugie, mamy tam cały skrypt egzaminatora! W przypadku części ustnej egzaminów Cambridge, by zachować pełną uczciwość i sprawiedliwie ocenić kandydatów, egzaminator nie dobiera słów i wyrażeń wedle własnego uznania, ale musi podążać narzuconą ścieżką. Parafrazowanie nie wchodzi w grę, skrypt musi by przestrzegany w 100%. Dzięki temu, ćwicząc z uczniami do Speakingu, mając skrypt i kryteria oceny, możecie bardzo dobrze oddać warunki egzaminu i dobrze ocenić swoich uczniów.
Z ćwiczeń, które chciałbym szczególnie polecić przy przygotowywaniu do egzaminu, gdzie kandydat musi mówić przez określony czas, jest gra Just a Minute. Formuła pochodzi z brytyjskiego show telewizyjnego, gdzie zawodnicy muszą mówić przez minutę, ale nie mogą się zawahać, powtórzyć ani za bardzo odbiec od tematu. Ogląda się to świetnie i bardzo prosto przenieść to na pole szkolne. Na początku może być trudno przestrzegać wszystkich reguł i mówić przez pełną minutę, ale uwierzcie mi, z czasem uczniowie nabiorą wprawy i pewności siebie. Co ważne, tematy powinny być bardzo różne, by uczniowie potrafili mówić bez większych problemów o rzeczach skomplikowanych, ale również prostych. Mówić przez minutę o ochronie środowiska jest łatwo, ale mówić przez minutę o czekoladzie? To już większe wyzwanie.
A jeżeli chcecie jeszcze lepiej „poczuć” egzamin, możecie obejrzeć na kanale youtube CambridgeEnglishtv oficjalne materiały egzaminacyjne o tych egzaminach wraz z komentarzem egzaminatorów. Jest to narzędzie dla nauczycieli, by prowadzili zajęcia w taki sam sposób, w jaki przebiega egzamin, oraz dla uczniów, którzy będą wiedzieli, czego się spodziewać, kiedy przekroczą drzwi do sali egzaminacyjnej.